ĐỘT QUỴ NÃO LÀ GÌ ? BẠN CẦN LÀM GÌ KHI GẶP BỆNH NHÂN BỊ ĐỘT QUỴ

 

Máu phải luôn liên tục cung cấp oxy và glucose để nuôi dưỡng các tế bào não. Tế bào não của chúng ta không dự trữ oxy và lượng glucose chỉ đủ để dùng trong khoảng 3 phút. Vậy nên dòng máu mng oxy và glucose nuôi dưỡng não bị cắt đứt, tế bào não sẽ chỉ chịu đựng được khoảng 3-4 phút sau đó bị tổn thương vinh viễn.

Đột quỵ chính là tình trạng mất đột ngột lưu lượng máu tới não hoặc chảy máu bên trong sọ dẫn đến giảm, mất chức năng hoặc chết các tế bào não, là nguyên nhân gây liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác, trí nhớ, hôn mê và khả năng gây tử vong cao.

v Loại đột quỵ: 2 loại

§  Chảy máu não: mạch máu bị vỡ đột ngột do tăng huyết áp quá mức hoặc vỡ dị dạng mạch có sẵn trong não.

§  Nhồi máu não: mạch máu bị tắc nghẽn bở huyết khối, huyết khối tại mạch não hoặc huyết khối từ nơi khác đến.

v Những người có nguy cơ cao bị đột quỵ:

Người mắc bệnh cao huyết áp (nguy cơ gấp 3 lần so với người bình thường), bệnh lý về tim (gấp 6 lần), đái tháo đường (nguy cơ gấp 4 lần so với người bình thường), mắc các chứng rối loạn chuyển hóa, béo phì; những người nghiện rượi bia, hút thuốc, chế độ ăn uống nhiều chất béo xấu, ít vận động…

Mặc dù đột qụy não thường xảy ra ở những người cao tuổi, nhưng ngày nay có khoảng 25% ca đột qụy lại xảy ra ở những người trẻ tuổi. Đột qụy ở người trẻ đang có chiều hướng gia tăng đáng báo động: Tăng gần 50% trong vòng 12 năm qua. Đặc biệt đối với những người lạm dụng bia, rượu, thuốc lá, sử dụng các chất kích thích, tình trạng “béo phì văn phòng” ...

v Dấu hiệu nhận biết đột quỵ (chỉ cần 1 trong 3 dấu hiệu):

§  Liệt mặt: hãy nói người bệnh cười hoặc nhe răng để kiểm tra.

§  Liệt tay: hãy nói người bệnh giơ 2 tay ra để kiểm tra.

§  Lời nói, ý thức bất thường: đột ngột bị lú lẫn, không hiểu gì; bị nói ngọng hoặc khó nói chuyện…

v Những điều bạn cần làm:

§  Nhanh chóng gọi cấp cứu 115 để được đưa đến bệnh viện càng nhanh càng tốt.

§  Đỡ người bệnh nằm xuống, nếu người bệnh còn tỉnh táo hãy đặt đầu bệnh nhân cao 30 độ để giảm áp lực nội sọ. Nếu bệnh nhân buồn nôn hoặc nôn hãy đặt bệnh nhân nằm nghiêng qua 1 bênh để tránh sặc vào phổi. Nới lỏng bớt quần áo bệnh nhân; hãy để bệnh nhân nằm yên tĩnh, thoáng khí và không gây ồn ảo.

§  Không được cho bệnh nhân ăn hay uống bất cứ thứ gì trước khi có sự cho phép của bác sĩ để tránh bệnh nhân bị sặc vào phổi dẫn tới tình trạng nặng hơn.

§  Nếu bệnh nhân bị hôn mê, hãy kiểm tra đường thở. Lấy hết dị vật, răng giả trong miệng ra nếu có. Cố định cột sống trong trường hợp bị chấn thương. Hỗ trợ hô hấp nhân tạo xong rồi đặt bệnh nhân nằm nghiêng an toàn; nếu có dấu hiệu sốc, đặt họ nằm ở tư thế đầu thấp chân cao.

§  Bạn không nên xoa bóp, đâm kim vào ngón tay ngón chân nạn nhân, vì điều đó sẽ gây đau người bệnh và vô tình làm tình trạng trầm trọng thêm.

§  Không được tự ý cho bệnh nhân uống các loại thuốc như aspirin, thuốc huyết áp… khi chưa có sự chỉ định của nhân viên y tế.

v Phòng bệnh hơn chữa bệnh:

Phòng bệnh đột quỵ não bằng cách:

§  Hãy hình thành thói quen sống tích cực: không lạm dụng bia rượu, không hút thuốc lá hoặc sử dụng các chất kích thích. Tránh tình trạng béo phì bằng cách tập thể dục hàng ngày. Tránh tình trạng căng thẳng thần kinh quá mức và kéo dài. Chế độ ăn nên có nhiều rau, hoa quả. Hạn chế ăn quá mặn, quá nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

§  Kiểm soát và điều trị tốt các bệnh: đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, bệnh lý tim mạch...bằng cách đo huyết áp hằng ngày, kiểm soát tốt đường máu, lượng mỡ trong máu...