HÀNH
TRÌNH DIỆT VONG ĐẾ CHẾ INCA
Trong
suốt thế kỷ 15, Đế chế Inca đã đạt đến đỉnh cao của sự thịnh vượng. Các “Sapa
Inca” - hoàng đế mở rộng đường biên giới của đế chế
đến tận phía Bắc và phía Nam bằng quân sự. Họ nắm trong tay một đội quân đáng gờm.
Hơn nữa, người Inca không phải là một quốc gia quân phiệt thuần túy, mà họ sở hữu
một trong những nền văn minh tiên tiến nhất ở Châu Mỹ vào thời điểm đó. Ngay cả
người Tây Ban Nha khi tiến hành hành xâm lược Inca cũng bất ngờ và ngạc nhiên
trước những gì họ chứng kiến. Vậy mà những nhà cai trị trước đây của vùng Trung
Mỹ – người Aztec, Toltec, Maya – gần như không biết có một Nam Mỹ tồn tại, và
chưa bao giờ có bất kỳ nỗ lực nào để chinh phục nó trong suốt 2.000 năm. Nhưng
trong vòng chỉ hơn 10 năm sau sự kiện chinh phục đế chế Aztec ở Mexico của Tây
Ban Nha, Francisco Pizarro đã tìm ra Đế chế Inca ở Nam Mỹ và chế ngự nó trong
năm 1532. Ông sáng lập ra thành phố Lima, mệnh danh là thành phố của vua (La
Ciudad de los Reyes). Lima sau trở thành thủ đô của Cộng hòa Peru.
Tháng
4/1532, Pizarro cùng 168 tùy tùng đặt chân tới Peru. Thành viên đoàn tùy tùng
cũng là những cựu binh có kinh nghiệm chiến đấu, được trang bị súng trường,
súng thần công, thuốc nổ, áo giáp và ngựa. Thời điểm đó, đế chế Inca đang chìm
trong 2 cơn khủng hoảng lớn. Một là dịch bệnh chưa từng có đã xuất hiện trong lịch
sử của họ. Và hai là cuộc chiến tranh giành ngôi vị giữa hai anh em Atahualpa
và Húascar. Hai cơn khủng hoảng này đã khiến một đế chế hùng mạnh suốt 3 thế kỷ
bước vào thời kỳ suy thoái. Đúng lúc đó,
Tây Ban Nha cũng nhắm tới vùng đất mới này.
Atahualpa
biết tin người Tây Ban Nha đã tới Peru nhưng quyết định không gây khó dễ vì
quân số của họ chưa tới 200 người. Người đứng đầu Inca thời điểm đó tự tin vào
đội quân 8 vạn người của ông và ông không biết gì về số phận của những người
Aztec. Ngoài ra, Atahualpa vẫn còn hưng phấn khi thắng trong cuộc nội chiến.
Nhưng chính việc đánh giá thấp người Tây Ban Nha và "ngủ quên trên chiến
thắng" khiến Atahualpa phải trả giá bằng cả đế chế.
Pizarro
đã học theo cách làm của Cortés. Ông tuyên bố mình là một sứ giả hòa bình của
Vua Tây Ban Nha, mời Vua Inca-Athualpa, đến một cuộc hội đàm ngoại giao, và sau
đó bắt cóc nhà vua. Pizarro hẹn gặp trực tiếp Atahualpa tại thành Cajamarca. Vì
vẫn coi thường người Tây Ban Nha, Atahualpa đồng ý ngay và chỉ mang theo 7.000
lính với vũ khí thô sơ vào trong thành. Trong cuộc gặp Pizarro yêu cầu
Atahualpa và đế chế Inca phải cải đạo theo người Tây Ban Nha và thừa nhận vua
Tây Ban Nha là đấng tối cao. Nếu từ chối, Atahualpa sẽ bị coi là kẻ thù của Tây
Ban Nha. Với vị thế người đứng đầu đế chế hùng mạnh nhất châu Mỹ khi đó,
Atahualpa tức giận hét lớn: "Nếu làm vậy, ta chẳng đáng mặt là người cai
trị đế chế". Sau đó, ông ném cuốn kinh thánh xuống đất. Đó là lúc Pizarro
biết Atahualpa đã mắc bẫy. Giao tranh nổ ra ngay sau đó. Người Inca rõ ràng có
ưu thế vượt trội về số lượng (7.000 người so với 168 người). Nhưng người Tây
Ban Nha được trang bị vũ khí hiện đại ở thời đó như súng trường, súng thần
công, thuốc nổ, kiếm, áo giáp và đã chuẩn bị trước nên rất chủ động. Trong khi
đó, quân Inca chỉ có các vũ khí thô sơ như chùy hoặc rìu và không có áo giáp hộ
thân. Ngoài ra, người Tây Ban Nha còn sử dụng ngựa để tấn công. Vũ khí và ngựa
của người Tây Ban Nha gây bất ngờ cho người Inca. Theo trang Ancient Origins,
trong vòng 2 giờ, hơn 4.000 người Inca đã bỏ mạng. Ngược lại, người Tây Ban Nha
không mất một người nào.
Sau
chiến thắng trong trận Cajamarca, người Tây Ban Nha bắt giữ Atahualpa làm tù
binh rồi đưa về Tây Ban Nha xét xử. Nhà vua vì muốn bảo vệ mạng sống của mình
đã thương thuyết với quân Tây Ban Nha. Theo đó, ông sẽ đưa hết toàn bộ của cải
trên khắp đất nước để dâng cho Pizarro. Nhiều đoàn người đã đem toàn bộ vàng bạc,
châu báu của tất cả các bộ lạc và nơi đền thờ. Giá trị hiện tại được phỏng đoán
là vào khoảng 25 đến 45 triệu Euro. Tuy nhiên người Tây Ban Nha đã không giữ lời
hứa.
Tuy
nhiên, cái chết của Atahualpa không phải là dấu chấm hết cho đế chế Inca. Những
người Inca sống sót kháng cự quyết liệt chống lại người Tây Ban Nha. Pizarro tiếp
tục việc chinh phục một đế chế đã tê liệt với sự giúp đỡ của những đồng minh địa
phương - những dân tộc bị trị của Đế chế Inca. Mãi tới năm 1572, khi thành trì
cuối cùng Vilcabamba sụp đổ, đế chế Inca mới bị xóa sổ.
Trận
chiến Cajamarca là một trận đánh quan trọng và được ghi dấu trong lịch sử thế
giới khi phe yếu quân số hơn lại giành thắng lợi vang dội. Nguyên nhân nằm ở sự
vượt trội về vũ khí, chiến thuật, tinh thần và sự chỉ đạo.
Nếu
như người Inca quan tâm nhiều hơn một chút đến thế giới quanh họ và nếu như họ
biết việc những người Tây Ban Nha đã làm với láng giềng của họ – họ đã có thể
chống lại sự xâm lược của Tây Ban Nha kiên trì và thành công hơn.
Tinh thần học hỏi, tìm tòi, khám phá đã giúp Tây Ban Nha trở thành đế quốc toàn cầu đầu tiên trên thế giới
Nhận xét
Đăng nhận xét