TẠI SAO CHÚNG TA KHÓC?
Theo
tính toán từ các nhà khoa học, trung bình một người khóc khoảng 62 lít nước mắt
trong suốt cuộc đời.
Và
có bao giờ bạn thắc mắc rằng “Tại sao chúng ta lại khóc?” hay “Tại sao chúng ta
là động vật duy nhất biết khóc?”
Đau
đớn.
Đau
khổ.
Hay
bụi bay vào mắt.
Tất
cả những điều này đều có thể làm cho con người khóc.
Bạn
tạo ra nước mắt để làm sạch mắt. Nhưng ý nghĩa của việc tạo nước mắt khi buồn
là gì? Tại sao con người lại tiến hóa khả năng khóc theo cảm xúc?
Chúng
ta tạo ra một vài loại nước mắt.
Nước
mắt của nỗi buồn được gọi là nước mắt cảm xúc hoặc nước mắt tâm lý. Chúng khác
với nước mắt phản xạ, để phản ứng với các yếu tố kích thích. Chúng ta thậm chí
còn tạo loại nước mắt thứ ba, nước mắt cơ bản: một loại chất lỏng được liên tục
sản xuất để bảo vệ và bôi trơn mắt.
Mỗi
loại nước mắt có một thành phần khác nhau. Cả ba đều chứa muối, protein và
enzym kháng khuẩn, nhưng nước mắt cảm xúc có thành phần protein cao hơn, bao gồm
các hóc-môn gây căng thẳng và các chất giảm đau tự nhiên. Và trong khi cả ba được
tiết ra từ tuyến lệ trong mắt của bạn, chỉ có sản phẩm của nước mắt cảm xúc được
kiểm soát bởi vùng dưới đồi - vùng não điều chỉnh sự phản hồi cảm xúc.
·
Nước mắt phản xạ
Loại
nước mắt này thường được sản sinh rất nhiều khi mắt gặp phải kích ứng từ các
tác nhân gây hại bên ngoài môi trường. Điển hình nhất là khi bạn thái hành tây
hay bị cay, bụi bay vào mắt... Những giọt nước mắt biểu thị sự khó chịu tuôn
rơi lúc này là sự phản xạ của mắt giúp bạn loại bỏ bớt các chất gây kích ứng
cũng như bảo vệ mắt khỏi sự thương tổn do các chất kích ứng gây ra.
·
Nước mắt cảm xúc:
Khi
cảm xúc bị dồn nén, không thể giải toả được chúng ta sẽ bật khóc như là một
cách để xử lý xúc cảm của bản thân. Và não bộ của chúng ta sẽ nhanh chóng nhận
diện được cảm xúc, truyền thông tin tới tuyến lệ ở mắt và đẩy nước mắt tiết ra
ngoài. Tuyến thuợng thận tiết ra một loại hormones có tên là cortisol có chức
năng giúp cơ thể chống lại stress, cân bằng tâm trạng và hệ thống thần kinh
trung ương nhờ đó được xoa dịu. Từ đó giúp chúng ta thoát ra khỏi những cảm xúc
tiêu cực, cân bằng lại trạng thái.
Và
ngay cả những cảm xúc tích cực trong cuộc sống, tình yêu, niềm vui lớn, khao
khát mãnh liệt hay lòng biết ơn khi lên tới đỉnh điểm cũng có thể khiến cho bạn
phải khóc. Rơi nước mắt lúc này chính là giúp bạn điều chỉnh lại những cảm xúc
mãnh liệt.
Khi
bạn vô tình bị vấp ngã hay bị một vật sắc nhọn đâm vào da thịt... cơn đau đột
ngột tác động từ bên ngoài có thể khiến bạn phản ứng chảy nước mắt ngay sau đó.
Với những cơn đau đớn khiến cho bạn phải bật khóc như vậy sẽ chẳng mang lại lợi
ích nào. Những giọt nước mắt lúc này có thể khiến bạn dịu bớt cảm giác đau đớn
từ thể xác. Theo nghiên cứu, khi ta khóc, cơ thể sẽ tiết ra endorphin và
oxytocin là 2 hormone tự nhiên có thể giúp ta giảm bớt cơn đau, trấn an tinh thần
hay có thể nhận định khóc là hành vi tự xoa dịu nỗi đau của bản thân.
Trên
khắp các nền văn hóa, ngoài việc nói, con người còn giao tiếp với nhau theo nhiều
cách: thông qua cử chỉ, tư thế, thậm chí là đụng chạm. Nhưng chúng ta có xu hướng
đọc cảm xúc của người khác thông qua khuôn mặt của họ. Có hơn 40 cơ trên khuôn
mặt, chúng có khả năng biến đổi diện mạo của chúng ta theo một số cách rất kỳ lạ.
Giống như đỏ mặt, cười và trợn mắt. Trước khi có ngôn ngữ, nước mắt có thể phát
triển như một cách để gửi thông điệp cho những người gần gũi rằng chúng ta đang
trải qua những cảm xúc mạnh mẽ. Các cá nhân có thể bộc lộ nỗi buồn 1 cách rõ
ràng và chắc chắn sẽ nhiều khả năng nhận được sự giúp đỡ. Điều đó tăng khả năng
họ sẽ tồn tại và sinh sản.
Chúng
ta không thể biết chắc, nhưng nó có ý nghĩa về mặt tiến hóa. Và các em bé khi
khóc cũng vậy. Một em bé không thể cho bạn biết nó đang đói, mệt mỏi, hoặc
không thoải mái, bởi vì nó chưa thể nói chuyện. Vì vậy nước mắt là phương tiện
giao tiếp hiệu quả của em bé.
Nhưng
con người vẫn tiếp tục khóc khi đã trưởng thành. Người lớn không khóc với nhiều
tiếng ồn như trẻ sơ sinh. Nhưng đôi mắt trưởng thành của chúng ta vẫn rơi nước
mắt. Nghiên cứu cho thấy hầu hết mọi người nhìn thấy nuớc mắt thì đều muốn giúp
đỡ. Đó là bởi vì, trong khi phát triển nước mắt, chúng ta cũng phát triển 1 phản
ứng với chúng. Đó là cảm giác đồng cảm hoặc thông cảm. Chúng ta có xu hướng coi
một người đang khóc như 1 con người bất lực và cảm thấy muốn gắn kết với họ hơn.
Những cảm xúc này có thể giúp chúng ta phát triển các mối liên kết xã hội. Phản
ứng bẩm sinh đó chính là lý do tại sao bạn lập tức cảm thấy khác biệt khi bọn
mình thêm nước mắt vào những bức ảnh này.
Rất
nhiều động vật tạo ra nước mắt, như voi, chó, khỉ, … Nhưng cho đến lúc này,
chúng ta là loài động vật duy nhất có thể khóc kiểu cảm xúc. Động vật khác cũng
có các biểu cảm khuôn mặt để thể hiện sự sợ hãi hoặc đau đớn, nhưng không có loài
mà chúng ta biết có khả năng thể hiện sự buồn gần giống cách con người khóc.
Sự
thật là chúng ta cũng khóc vì những điều hạnh phúc, và các nhà khoa học không
biết chính xác lý do tại sao. Có lẽ chúng ta chỉ đơn giản bị choáng ngợp với
nhiều cảm xúc. Hoặc có thể là bạn đang khóc cho phần buồn của sự việc, như đám
cưới và tốt nghiệp biểu thị sự kết thúc của một cái gì đó, hoặc khi bạn vui khi
gặp ai đó vì bạn đã nhớ họ rất nhiều.
Có
rất nhiều điều chúng ta vẫn chưa biết về việc khóc, nhưng rõ ràng đây là một
trong những điều mang tính người nhất mà ta làm.
Nhận xét
Đăng nhận xét