TẠI SAO MỘT SỐ NGƯỜI KHÔNG CÓ MÙI CƠ THỂ? CÓ PHẢI DO GEN QUYẾT ĐỊNH?

GEN VÀ KHOA HỌC VỀ MÙI HƯƠNG CỦA BẠN

Bạn có thể xem dưới ạng video ở đây.

Bạn biết không gen di truyền có tác động đến cả cách bạn ngửi, cách bạn cảm nhận mùi. Nó thậm chí có thể ảnh hưởng đến sự hấp dẫn lãng mạn và tình dục.

Và mùi cơ thể cũng vậy, nó cũng bị ảnh hưởng bởi gen di truyền. Cho nên một số người có mùi cơ thể hăng còn những người khác thì không. Đa số người Nhật Bản, Trung Quốc và đặt biệt là Hàn Quốc được tạo hóa ưu ái mang cho bộ gen đặc biệt này. Theo số liệu thông kê thì chỉ có 25% dân số Nhật Bản, 10% dân số Trung Quốc và 0% dân số Hàn Quốc mang gen hôi nách.

Bộ gen “đặt biệt”

Cơ thể người có hai tuyến mồ hôi. Một là eccrine - còn gọi là tuyến mồ hôi tổng quát, có kích thước nhỏ và được phân bổ đều trên bề mặt biểu bì da. Và thứ hai là apocrine - tuyến mồ hôi đầu hủy, có kích cỡ lớn hơn nhưng mật độ thưa thớt. Chúng chỉ xuất hiện ở một số vùng hiểm hóc như nách, rốn, bộ phận sinh dục... Nhiệm vụ của eccrine - còn gọi là tuyến làm mát là tiết nước muối trực tiếp qua các lỗ thông trên da khi cơ thể quá nóng. Apocrine thì khác, tuyến này phải đưa mồ hôi vào nang lông, từ đó mới được đẩy gián tiếp lên da.

Trong 2 tuyến mồ hôi, apocrine là nguyên nhân gây ra mùi cơ thể. Mồ hôi của apocrine tạo ra không chỉ có nước muối, mà còn cả protein, chất béo và steroid - những loại thực phẩm ưa thích của vi khuẩn.

Sau khi tiêu hóa, vi khuẩn sẽ thải ra các chất có mùi. Và vì các chủng loại vi khuẩn trên mỗi người là hoàn toàn khác nhau, nên mùi cơ thể của chúng ta cũng khác nhau đáng kể.

Các nghiên cứu chỉ ra gen ABCC11 cho phép cơ thể sản sinh ít tuyến apocrine, nhờ vậy mà hạn chế gây ra mùi hôi nách. Đó là một dạng biến thể của gen GBCC11. Những người sở hữu gen tương ứng với kí tự G thì có nhiều tuyến apocrine, và ngược lại kí tự A có ít tuyến hơn hẳn, nên gần như không có mùi cơ thể.

Gen tương ứng với kí tự G, khiến cơ thể nặng mùi, trong khi gen tương ứng kí tự A, ít gây mùi, chỉ mới xuất hiện do đột biến từ khoảng 2000 thế hệ về trước, phổ biến chủ yếu ở Đông Bắc Á. Dựa trên số liệu thống kê thì gen nặng mùi chiếm gần tuyệt đối ở người châu Phi, Mỹ Latinh. Người châu Âu, cư dân các đảo Thái Bình Dương có tỉ lệ thấp hơn, nhưng cũng phải lên tới 80%, tỉ lệ cao hơn rất nhiều so với người Nhật (25%), Trung quốc (10%) và Hàn Quốc (0%).

Theo một nghiên cứu năm 2013 được công bố trên Tạp chí Da liễu Điều tra, khoảng 2% người Châu Âu và hầu hết người Đông Á thiếu gen ABCC11. Việt Nam - khu vực Đông Nam Á cũng không ngoại lệ, tỷ lệ mang gen hôi nách ở nước ta là rất cao.

Lí do khiến gen ít mùi lan rộng trong cộng đồng người Đông Bắc Á vẫn chưa được hiểu rõ. Nhưng có giả thuyết cho rằng đó là tính trạng trội, giúp cơ thể họ thích nghi với khí hậu lạnh lẽo tại khu vực vĩ độ cao ở châu Á. Những ai mang gen này sẽ có ít tuyến mồ hôi hơn, dẫn đến lượng mồ hôi đổ ra thấp hơn. Việc ra mồ hôi trong môi trường nhiệt độ thấp vốn không cần thiết, cũng như có thể gây hại cho cơ thể do hiện tượng đóng băng.

Điều kỳ lạ là gen này cũng xác định xem con người tạo ra ráy tai ướt hay khô. Bởi ráy tai được tạo ra từ các tuyến apocrine đặc biệt trong ống tai của chúng ta, các tuyến này cùng chịu sự điều khiển của gen tạo mùi. Nên những người có xu hướng ráy tai khô cũng thiếu chất hóa học cần thiết để nuôi vi khuẩn gây mùi hôi nách. Điều này có nghĩa là những người đó không phải lo lắng về mùi hôi nách.

Mối tương quan giữa mùi hương và việc lựa chọn bạn đời

Mặc dù mọi người có thể không cố tình tìm kiếm bạn tình có mùi hương cụ thể, nhưng mùi cơ thể đóng một vai trò quan trọng trong việc lựa chọn bạn đời của chúng ta. Nghiên cứu hiện tại đã chỉ ra rằng con người bị ảnh hưởng bởi mùi hương của bạn tình khi xác định mức độ hấp dẫn và khả năng tương thích.

Một số lý thuyết cho rằng đây có thể là một sự thích nghi tiến hóa để chủ động tránh cận huyết. Đồng thời đảm bảo rằng thế hệ con cháu trong tương lai có hệ thống miễn dịch mạnh mẽ, có thể ngăn chặn hiệu quả nhiều loại mầm bệnh hơn.

Có bằng chứng cho thấy con người cũng ưa thích tìm bạn đời dựa vào MHC. Một nghiên cứu cho biết, con người thích mùi cơ thể của người không có sự tương đồng MHC. Điều này có ý nghĩa lớn về mặt tiến hóa. Những cặp cá thể có sự khác biệt về gen khi kết hợp với nhau sẽ cho ra đời sau có khả năng sinh tồn tốt hơn với hệ miễn dịch mạnh hơn.

Một nghiên cứu tập trung vào khả năng của nam giới trong việc xác định xem mùi cơ thể của phụ nữ có dễ chịu hay không. Phụ nữ cung cấp mẫu trong những ngày có khả năng sinh sản thấp trong chu kỳ kinh nguyệt (trong thời điểm rụng trứng thì khả năng sinh sản cao nhất). Kết quả họ gần như chọn các mẫu có khả năng sinh sản cao vì hấp dẫn hơn và có thể dễ dàng phân biệt các mẫu có khả năng sinh sản cao và các mẫu có khả năng sinh sản thấp. Đồng thời testosterone của những người đàn ông ngửi mùi các mẫu khi có kinh nguyệt sẽ tăng lên. Vì có một nhóm pheromone được giải phóng trong thời kỳ rụng trứng của phụ nữ, gọi là copulin. Như tên gọi, nhiệm vụ của nó là khuyến khích sự giao hợp (copulation).

Tóm lại, tiềm thức của đàn ông có thể nhận biết thời điểm rụng trứng. Điều này xảy ra thông qua mùi cơ thể và có thể ảnh hưởng đến sự hấp dẫn và hành vi tiếp cận tình dục.